دکترفرید رضایی مقدم

پزشکان ورزشی

اسکی واسنوبرد-اسکیت-پاتیناز-امادگی جسمانی و ایروبیک- دوچرخه سواری-کوه نوردی-پرواز-اتومبیلرانی وموتورسواری

دکترفرید رضایی مقدم

از

دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران

ایران - تهران -منطقه 06 - قائم مقام فراهانی - بالاتر از خیابان مطهری (تخت طاووس) - روبروی بیمارستان تهران کلینیک

گزارش ارزیابی درونی

گروه آموزشی :  بیماریهای مغز و اعصاب

مجری طرح :

دکتر محسن فروغی پور

معاون آموزشی گروه

آقای دکتر نیکخواه

مدیر برنامه دستیاری گروه

دکتر علی شعیبی

عضو هیئت علمی گروه

دکتر مرتضی سعیدی

عضو هیئت علمی گروه

زینب جوادی

کارشناس آموزشی گروه

اعضای کمیته :

دکتر محسن فروغی پور

معاون آموزشی گروه

آقای دکتر نیکخواه

مدیر برنامه دستیاری گروه

دکتر علی شعیبی

عضو هیئت علمی گروه

زینب جوادی

کارشناس آموزشی گروه

مهر 1390

 این گزارش در راستای اجراء طرح ارزیابی درونی در گروههای آموزشی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی وبر اساس چارچوب گزارش نویسی نرم افزار ارزیابی درونی طراحی شده به وسیله سازمان سنجش آموزش کشور تدوین شده است .

 ارزشیابی درونی

گروه آموزشی بیماری های مغز و اعصاب

مقدمه

امروزه ضرورت توجه به کیفیت و تلاش برای ارتقای آن از طریق ارزشیابی بیش از پیش احساس می شود ؛ بطوریکه گروهی از صاحبنظران بهبود برنامه های آموزشی را هدف اصلی ارزشیابی دانسته اند و معتقدند که اگر ارزشیابی بدرستی طراحی و اجرا گردد ، موفقیت برنامه آموزشی را تضمین خواهد کرد .

برای ارزشیابی آموزشی  الگوهای متفاوتی عرضه شده است که تعداد آنها به بیش از50 مورد می رسد . در ارزشیابی آموزشی ، الگو متشکل از اصول طبقه بندی شده برای  اجرای ارزشیابی است و به این سئوال پاسخ میدهد که «چگونه می توان ارزشیابی آموزشی را به گونه ای صحیح انجام داد ؟» یکی از متداولترین الگوهای ارزشیابی آموزشی که بیش از سایر الگوها در نظامهای آموزشی کشورهای امریکای شمالی ، اروپا و آسیا مورد استفاده قرار گرفته ، الگوی اعتبار سنجی است . هدف اصلی از چنین ارزشیابی ارتقاء کیفیت بوده و این مهم از طریق فرایندی انجام می گیرد که منجر به قضاوت یا توصیه ها و پیشنهاداتی در خصوص کیفیت آموزش در گروه مربوطه می گردد. بطور معمول ماهیت چنین ارزشیابی هایی بیشتر کیفی است. البته هر ارزشیابی دارای دو بعد درونی( خود ارزشیابی) و بیرونی(توسط کارشناسان خارجی یا هیئت همگان) باشد، که در این مورد نیز در صورتی که گروه لازم بداند می تواند پس از انجام ارزشیابی و به منظور اطمینان از صحت کار و استفاده از نظرات متخصصین و کارشناسان خارج از این مجموعه در جهت شناخت بهتر نقاط قوت و ضعف و دریافت پیشنهادات مناسب برای بهبود، درخواست انجام ارزشیابی بیرونی نمایند.اعتبار سنجی فرآیندی است که اعتبار و منزلت علمی یک برنامه (نظام ) آموزشی از طرف یک هیئت ارزشیابی کننده با استفاده از شاخصهای کمی و کیفی مورد ارزشیابی قرار می  گیرد و سپس قضاوت و تصمیم گیری می شود که آیا برنامه (سازمان ) از حداقل استانداردها در طول یک برهه زمانی خاص برخوردار است یا خیر . هدف اعتبار سنجی آن است که برنامه (سازمان) آموزشی را با استفاده از ملاکهای ویژه ای مورد قضاوت قرار داده و رتبه بندی کند . رتبه ای که از طریق ساز و کار یاد شده برای یک برنامه (نظام) بدست می آید ، اعتبار علمی آن نظام را نمایان می سازد . در حقیقت اعتبار سنجی ، دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و همچنین فرآیند کنترل کیفیت موسسات و برنامه های آموزشی آنها را مکلف می نماید که به منظور کسب اطمینان از رعایت حداقل استانداردها و شاخص های قابل پذیرش پاسخگو باشند.

تاریخچه گروه آموزشی بیماری های مغز و اعصاب

گروه مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد در محل بیمارستان قائم ( عج ) مستقر بوده و دارای نه نفرعضو هیئت علمی شامل یک نفر استاد ، 4 نفر دانشیار و 4 نفر استادیار است . 2 نفر از اعضاء گروه نیز دوره فلو شیپ بیماری های مغزی را در کشورهای کانادا و استرالیا گذرنده اند .

واحد های تحت نظارت گروه هم اکنون شامل بخش نورولوژی دارای 20 تخت، بخش اورژانس اعصاب دارای 25 تخت ، ICU ویژه اعصاب دارای 6 تخت ، بخش داپلر کرانیال و ترانس کرانیال ، ICU سکته های مغزی با 8 تخت، ,بخش الکتروانسفالوگرافی ، بخش نوروفیزیولوژی ، بخش آسیب شناسی اعصاب و درمانگاه مرکزی جهت می باشد . از لحاظ امکانات آموزشی ، گروه دارای یک کتابخانه تخصصی با کتب مرجع وامکانات سمعی و بصری و اینترنت ، تالار آموزشی با گنجایش 80 صندلی با تجهیزات آموزشی لازم از جمله کامپیوتر ، دیتا پرژکتور، اورهد و دستگاه اسلاید می باشد . گروه آموزشی بیماری های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد دارای یک سابقه ی 40 ساله بوده و در ابتدا بصورت مشترک با روانپزشکی بوده است که از سال 1379 به بعد ، گروه روانپزشکی از گروه بیماری های مغز و اعصاب جدا شده است .

معرفی بخش ها:

بخش اورژانس اعصاب

اورژانس اعصاب در طبقه همكف بيمارستان قائم واقع شده است و شامل درمانگاه اورژانس اعصاب با 6 تخت و بخش اورژانس اعصاب با 27 تخت مي باشد رئیس اورژانس اعصاب جناب آقاي دكتر سعیدی ( از اول مهرماه 1390) استادیار گروه مغز و اعصاب بوده و رزيدنتهاي سال اول به مدت يكسال در اين قسمت آموزش خواهند ديد و كشيك هاي خود را در بخش اورژانس اعصاب خواهند گذراند .سرپرستار بخش خانم قلوانی می باشند. ویزیت بخش اورژانس به ترتیب زیر می باشد:

بخش ویژه سکته مغزی:

بخش ویژه سکته مغزی در طبقه همکف بیمارستان ودر انتهای بخش اورژانس اعصاب واقع شده و دارای 12 تخت مجهز به امکانات ICU می باشد. رئیس بخش آقای دکتر آدذرپژوه و سر پرستار بخش خانم کوهی می باشند. دستیاران سال اول موظف به گذراندن دوره در این بخش می باشند.ویزیت بخش بصورت هفتگی به شرح ذیل می باشد:

دکتر آذرپژوه: یک هفته

دکتر قندهاری: یک هفته

دکتر شعیبی: دو هفته

دکتر ساسان نژاد: دو هفته

یادآوری می گردد بخش سکته مغزی مجهز به سالن کنفرانس مجزا می باشد.

بخش داخلی اعصاب:

بخش داخلی اعصاب در طبقه دوم واقع شده است و داراي تعداد 20 تخت مي باشد . رئيس بخش آقاي دكتر اعتمادي بوده و دو نفر ديگر از اعضاء گروه آقاي دكتر فروغي پور و آقاي دكتر آذرپژوه نيز در اين بخش فعاليت دارند . استاد راهنما در اين قسمت هر كدام از سه نفر اعضاء فوق خواهند بود . در اين قسمت بيماران مراجعه كننده به درمانگاه مركزي اعصاب كه نياز به بررسي داشته باشد بستري خواهند شد . رزيدنتهاي سال دوم به مدت يك سال در اين بخش خواهند بود . سر پرستار این بخش رباطی می باشد. هریک از اساتید بخش به طور جداگانه بیماران خود را بصورت روزانه ویزیت می کنند.

بخش  ICU  اعصاب

بخش ICU اعصاب در طبقه همكف بيمارستان و مجاور اورژانس اعصاب مي باشد و شامل 6 تخت کاملا مجهز با امکانات ICU می باشد. مسئول آن آقاي دكتر ساسان نژاد مي باشد. سرپرستار بخش خانم قاسم زاده هستند.رزیدنتها چرخش ICU اعصاب دارند. ویزیت بخش توسط عضو هیاًت علمی شنبه تا پبج شنبه به استثنای سه شنبه به عهده آقای دکتر ساسان نژاد می باشد و رو زهای سه شنبه توسط آقای دکتر شعیبی صورت میگیرد، ضمناً روزهای تعطیل وجمعه به تناوب ویزیت توسط آقای دکتر شعیبی و ساسان نژاد صورت میگیرد، در این بخش بیماران نورولوژیک که نیاز به اقدامات پیشرفته حمایتی دارند (بجز بیماراران سکته مغزی که به بخش ویژه سکته مغزی منتقل می شوند ) بستری می گردند.

بخش نوار عصب و عضله

بخش نوار عصب وعضله وپتانسیل فراخوانده در طبقه منهاي يك و مجاور بخش الكترو انسفالوگرافي مي باشد مسئول اين بخش آقاي دكتر بوستانی ( از اول مهر 1390) بوده و دوره آموزشي برای دستیاران در اين بخش در مجموع سه ماه مي باشد و رزيدنت ها سال سوم و چهارم موظف به گذرندان این دوره می باشند. اساتید راهنمای این بخش آقای دکتر سعیدی و آقای دکتر بوستانی می باشند

بخش نوار مغزی

بخش نوار مغزی در طبقه زير زمين( منهاي يك) واقع شده است. تدريس اين بخش به عهده آقايان دكتر اعتمادي و دکتر نيكخواه و دكتر فروغي پور خواهد بود . استاد راهنما در اين بخش هر كدام از افراد فوق خواهند بود.رویس این بخش آقای دکتر نیکخواه می باشند . رزيدنتهاي سال سوم و چهارم چند نوبت در مجموع به مدت سه ماه در اين بخش، دوره آموزشي خواهند داشت .

بخش نورو پاتولوژی

بخش نورو پاتولوژی در طبقه منهای یک بیمارستان در مجاورت بخش نوار عصب و عضله واقع شده و مسئول آن آقای دکتر بوستانی می باشند. دستیاران بنا به نیاز پس از انجام بیوپسی های مختلف در بخش توسط آقای دکتر بوستانی برای دیدن و تفسیر لام ها آموزش می بینند.

بخش تزریق توکسین بو تولینیوم

بخش تزریق توکسین بو تولینیوم در طبقه منهای یک روبروی سالن کنفرانس گروه قرار گرفته و تزریق توکسین بو تولینیوم بنا به مورد در بیماران مبتلا به اختلالات حرکتی به دستیاران توسط آقای دکتر ساسان نژاد آموزش داده می شود.

بخش نوروسونولوژی

بخش نوروسونولوژی در طبقه همکف و ابتدای بخش سکته مغزی واقع شده و دستیاران سال چهار موظف به گذرندان دوره یک ماهه در این بخش می باشند. اساتید راهنما دکتر قندهاری و دکتر آذرپژوه بوده و منشی بخش خانم حیدری می باشد.

اعضای هیئت علمی:

ارزیابی دروني :

 ارزيابي دروني فرايندي است كه در آن اعضاء گروه آموزشي دانشگاهي ، هدف هاي گروه را تصريح كرده و عملكرد آن را مورد قضاوت قرار مي دهند ، سپس نقش خود را بازنگري كرده و در راه آينده مطلوب كروه آموزشي برنامه ريزي كرده و در اجراي آن گام هاي اوليه را بر مي دارند.

اساساً ارزيابي دروني در يك سازمان ، بازتاب جمعي آرمان ها ، قضاوت درباره عملكرد سازمان و فرصتي براي ارتقاء كيفيت آن است. گزارش آن نيز اصولاً به عنوان فراهم كننده اطلاعات براي ارزيابي بيروني به كار برده مي شود.بنابراين ارزيابي دروني براي سازمان هاي يادگيرنده اطلاعات با ارزشي را جهت توسعه آنها فراهم مي كند ، به طوري كه با جمع آوري اطلاعات ، تحليل و عرضه بازخورد ، پشتيبان تصميم گيري مديريت مي باشد.

فرايند ارزيابي دروني را مي توان طي 12 گام به اجرا در آورد.اين مراحل به شرح زير مي باشد :

آشنايي اعضاء هيات علمي واحد مورد ارزيابي با هدف ، اصول و روش اجراي ارزيابي دروني

تشكيل كميته ارزيابي دروني

تهيه برنامه زمان بندي اجراي ارزيابي دروني

تعيين عوامل ، ملاك ها و نشانگرهاي ارزيابي دروني

تعييت الزامات براي قضاوت درباره كيفيت

مشخص كردن داده هاي مورد نياز براي ارزيابي دروني

انتخاب يا تدوين ابزار اندازه گيري براي گرد آوري داده ها

گرد آوري داده ها

تنظيم و تحليل داده ها و قضاوت درباره كيفيت عوامل مورد ارزيابي

بازنگري و تصريح هدف هاي گروه آموزشي

تدوين گزارش مقدماتي و توزيع آن براي كسب نظر اعضاء هيات علمي گروه آموزشي درباره پيشنهاد براي بهبود كيفيت گروه آموزشي

تدوين گزارش نهايي

حيطه هاي ارزيابي دروني

* حوزه اعضاء هیأت علمی

*حوزه پژوهش

*حوزه مدیریت و سازماندهی

*حوزه منابع آموزشی

*حوزه برنامه آموزشی

*حوزه امکانات و تجهیزات

*حوزه دانشجویان

گزارش ارزشيابي دروني شامل موارد زير مي باشد :

1-فصل اول(مقدمه)

در فصل اول گزارش ارزشیابی درونی ، باید گروه به روشنی معرفی گردد.این فصل با مقدمه ای از انجام ارزشیابی و تعریف آن آغاز گردیده و پس از معرفی تاریخچه کلی از دانشکده ، گروه های آن نیز معرفی گردند. (این بخش می تواند به صورت مشترک در کلیه گزارشات ارزشیابی درونی دانشکده مذکور مورد استفاده واقع گردد) در ادمه این فصل می توان برای توضیح بیشتر در مورد گروه و ارائه نمودی کامل از گروه ، مشخصات گروه آموزشی ، ساختار آموزشی ، سیاست ها و رویه ها ی گروه ، ساختار کلی ، تعداد دانشجویان ، نحوه پذیرش دانشجو ، مقاطع تحصیلی ، طول دوره آموزشی و ....... را ذکر نمود که برخی از این موارد در گزارش کنونی نیز آورده شده است.

2-فصل دوم (اهداف آموزشی گروه)

به طور معمول بخش دوم به تشریح کلیه اهداف آموزشی گروه به تفکیک مقاطع مختلف اختصاص می یابد. جهت تدوین این فصل می توان از برنامه های درسی مدون موجود در گروه نیز بهره گرفت. و برنامه های درسی را با کلیات بیشتر در این بخش ذکر نمود. استفاده از Log book می تواند به صورت مکمل این بخش استفاده گردد ولی استفاده از آن به تنهایی نیازهای اطلاعاتی مورد نظر را تامین نمی نماید .

3-فصل سوم (حیطه های ارزشیابی)

حیطه های ارزشیابی به صورت مناسبی تشریح گردیده اند و موارد ذکر شده تا حدود زیادی بیانگر وضعیت مطلوب و موجود می باشد.البته با توجه به اینکه این جداول بر اساس مقتضیات گروه طراحی و تکمیل می گردد باید نسبت به حذف بخش هایی از جداول که در گروه مورد بحث قرار نگرفته است ، اقدام گردد.

این بخش با گزارشی تحلیلی از وضعیت موجود کیفیت گروه و نیز پیشنهاداتی در ارتباط با بهبود کیفیت تکمیل می گردد که البته می توان این گزارش را در فصل تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز ذکر نمود.

4-فصل چهارم(دستیابی به اهداف آموزشی)

این فصل به یافته های ارزشیابی اختصاص دارد و معمولاً یافته ها در قالب نمودارهایی با عناوین دقیق و گویا در این قسمت آورده می شود . نمودارهای این فصل عمدتاً شامل ارزشیابی از میزان دستیابی به اهداف آموزشی می باشد.

فرم های مورد استفاده در این فصل نیاز به توضیحات داشته و چگونگی محاسبه درصدها و منظور از کلیدی و غیرکلیدی بودن اهداف بایستی ذکر گردد نحوه تهیه فرم ها و هدف از آن نیز باید در ابتدای کار ذکر گردد. (می توان نسبت تعداد اهداف کلیدی و غیر کلیدی را به صورت نمودار دایره ای نشان داد)سنجش میزان دستیابی به اهداف از نظر فراگیران بایستی به تفکیک سال تحصیل برای دستیاران تخصصی یا چند درس اصلی منتخب انجام پذیرد به طوری که بتوان نتایج حاصله را مورد قضاوت قرار داد. البته لازم است ذکر گردد که چنانچه این فرایند برای دانشجویان مقطع دندانپزشکی عمومی است ، سایر دروس در ترم های آتی انجام گردد.

بهتر است که نتایج حاصل از تکمیل فرم ها به صورت نمودار آورده شود و بدین ترتیب نوعی مقایسه بین اهداف صورت می پذیرد . در ارتباط با تهیه نمودار باید دقت شود که موضوع هر ستون و تفکیک اطلاعات بیان شده در نمودار مشخص باشد ، عناوین نمودارها شفاف بوده و بیانگر مفهوم دقیق آن نمودار باشد و از میان انواع مختلف نمودار نوعی از آن انتخاب گردد که بیشترین تناسب را با هدف داشته باشد. پس از هر نمودار یک گزارش توصیفی حاوی وضع موجود آورده شود.

5-فصل پنجم (بخش گزارش تحلیلی ؛ نتیجه گیری و پیشنهادات)

در این فصل یافته های حاصله از کل فرایند ارزشیابی به صورت تحلیلی آورده شود و نقاط ضعف و قوت گروه به تفکیک بیان گردد و راهکارهایی جهت رفع نواقص و حفظ نقاط قوت پیشنهاد شود.

6-ضمیمه گزارش

7-در ضمیمه گزارش ارزشیابی پرسشنامه ، چک لیست ها و مستنداتی که در ارزشیلبی مورد استفاده قرار گرفته است ، پیوست می گردد. 

هدف ارزشيابي دروني:

هدف اصلی از چنین ارزشیابی ارتقاء کیفیت بوده و این مهم از طریق فرایندی انجام می گیرد که منجر به قضاوت یا توصیه ها و پیشنهاداتی در خصوص کیفیت آموزش در گروه مربوطه می گردد.

مسئولیت و هدایت ارزشیابی درونی به عهده یک تیم خود ارزشیابی یا همان کمیته ارزشیابی درونی و ترجیحاً به رهبری مدیر گـروه می باشد.

ارزشيابي دروني به دلايل ذيل يك روند مهم در ارزشيابي است:

 1- ارزشيابي دروني يك گام ضروري است زيرا فقط متخصصين دخيل در واحد، آگاهي تفصيلي  از فعاليت ها و عملكرد خود دارند.

2- دست اندركاران درون سيستم تغييرات ضروري براي بهبود مداوم را انجام خواهند داد.

3- ارزشيابي دروني حس مالكيت در روند ارزشيابي براي دست اندكاران ايجاد كرده و آنها ارزشيابي را سهيم در كيفيت فعاليت هاي خود احساس مي كنند.

4- ايجاد ديد تازه در افراد درون سيستم از فعاليت هاي آن ها.

5- به اجرا درآوردن موارد مهم در بهبود کیفیت

با توجه به دلايل بالا مي توان گفت كه يك فاز مناسب ارزشيابي دروني شرط لازم و احتمالاً كافي براي رسيدن به هدف ارتقاء است. يكي از تصميماتي كه در هدايت ارزشيابي بايد به آن توجه شود تعيين نوع ارزشيابي است و مي توان گفت كه آنچه در سطح كلان مدنظر است دو نوع ارزشيابي است كه عبارتند از ارزشيابي برنامه و مؤسسه، كه ارزشيابي مؤسسه بر اداره يك مؤسسه و مديريت آن در دو بعد مالي و آكادميك و ارزشيابي فعاليت ها و اولويت هايشان تأكيد مي كند. ارزشيابي برنامه روي يك دپارتمان تأكيد مي كند و ياددهي و يادگيري را مورد توجه قرار مي دهد. از نظر تئوريك، يك ارزشيابي مي تواند تمام جنبه هاي يك موسسه را مورد بررسي قرار دهد و تمام واحدها و برنامه هاي اعطاء كننده مدرك و فعاليت هاي آنها را ارزشيابي نمايد ولي بايد توجه نمود كه عملي تر آن است كه ارزشيابي معمولاً روي بعضي جنبه هاي يك موسسه تمركز كند. بايد توجه نمود كه ارزشيابي برنامه اطلاعات ويژه اي فراهم مي كند كه مديران بتوانند آن را براي بهبود و يا  ايجاد تغييرات اساسي در ساختار فرايند برنامه بكار برند. لازم به ذكر است كه منظور برنامه هاي منجر به مدرك كه بعد ياددهي و يادگيري را مورد توجه قرار مي دهند مي باشد. با ارزشيابي برنامه نقاط قوت و ضعف يك برنامه را روشن كرده و گام نخست براي بهبود و اصلاح برنامه عملي و مستدل طي مي شود و با توجه به نتايج اين نوع ارزشيابي مي توان مطمئن شد كه برنامه حقيقتاً به اهداف خود رسيده است يا خير و ضمناً داده هايي براي مقايسه با ديگر برنامه ها فراهم مي شود.

   بنابراين با توجه به تأكيد ارزشيابي برنامه بر بعد ياددهي و يادگيري و اهميت بهبود فعاليت هاي آموزشي در آموزش پزشكي كشور، ارزشيابي برنامه مي تواند كيفيت ياددهي و يادگيري را بهبود بخشيده و با توصيف و تحليل واحد وضعيت موجود را روشن و در جهت اصلاح نقاط ضعف و تقويت نقاط قوت آن گام موثر و نقش مهمي ايفا نمايد. با توضيحات ارائه شده و در نظر گرفتن نقش و هدف هر يك از انواع ارزشيابي مي توان به اين نتيجه رسيد كه ارزشيابي برنامه مناسب ترين سطح براي ارزشيابي در آموزش پزشكي كشور مي باشد ، زيرا در اين سطح از ارزشيابي مديريت به طور گسترده در امر ارزشيابي دخيل شده و نه تنها از اين طريق اجراي ارزيابي تسريع و تقويت مي گردد، بلكه نتايج ارزشيابي نيز به طور ملموس و موثر به كار بسته خواهد شد. لازم به ذكر است كه نقطه قوت ارزشيابي دروني در سطح برنامه بر تأكيد آن به فرايند ياددهي و يادگيري است و از اين جهت و با توجه به توضيحات ارائه شده در بالا انجام آن ضرورت مي يابد. به واسطه يك برنامه اجرايي ويژه، كه به شكلي گسترده در داخل به بحث گذاشته شده باشد، واحد تشويق مي شود تا به راه هايي بيانديشد كه به ايجاد تغيير و معرفي ساز و كارهاي تضمين كيفيت انجاميده و بر اساس نتايج ارزشيابي دروني توسعه و بهبود حاصل گردد.

مراحل انجام ارزشیابی:

 برای اجرای صحیح فعالیت های مربوط به ارزشیابی درونی مراحل آن به شکل گام های جداگانه مطرح می شود که این گام ها به ترتیب زیر است:

گام اول: معرفی ارزشیابی درونی(آشنایی اعضاء هیئت علمی با ارزشیابی درونی)

گام دوم: تشکیل کمیته ارزشیابی درونی در گروه های آموزشی

گام سوم: تدوین یا تصریح رسالت و اهداف آموزشی

گام چهارم: تعیین حوزه های ارزشیابی و ملاکهای هریک از آنها

گام پنجم: تعیین وضعیت مطلوب متناسب با هریک از ملاکها

گام ششم: تعیین روشهای جمع آوری داده ها و تدوین ابزارهای اندازه گیری

گام هفتم: جمع آوری، تحلیل و تفسیر داده ها

گام هشتم: تهیه گزارش مقدماتی و بحث پیرامون داده ها

گام نهم: تهیه گزارش نهایی و ارائه پیشنهادها

 گام دهم: پیگیری نتایج

تدوين يا تصريح رسالت و اهداف آموزشي

چون ارزشيابي دروني مبتني بر اهداف گروه است و تدوين وضعيت هاي مطلوب نيز بايد متناسب با هدفها  صورت پذيرد بنابراين كميته ارزشيابي دروني در ابتدا سعی کرد رسالت و اهداف گروه را مدون و يا تصريح نمايد . به عبارتي  مأموريت گروه و اهداف كلي و جزئي آن مشخص و مدون گردید . البته اين اهداف به صورت مدون در گروه وجود داشت كه مجدداً مورد بازبینی و تصحيح  قرار گرفت و در ارزشيابي دروني نیز به عنوان اولين حوزه مورد ارزشيابي قرار گرفت .در این راستا سه زیر کمیته مشروحه فوق  اهداف را در سه مقطع کارآموزی ،کارورزی ،ودستیاری مشخص و انشا کردند.

رسالت و اهداف آموزشی گروه مغز و اعصاب  (ویژه کار ورزان):

هدف كلي دانشجو با استفاده از آموزش هاي علمي و مهارتهای آموخته شده در طول دوره، بتواند با اعتماد به نفس، خلاقيت خود را بالا برده و توانايي تصمیم گیری مستقل را داشته باشد. در نتيجه بتواند از بيماران مبتلا به انواع متعدد بيماريهاي مغز و اعصاب  شرح حال دقيق و مفيد گرفته و معاينات باليني ضروري در جهت تشخيص صحيح انجام دهد. همچنين دانشجو بايد توانايي درمان بيماران سرپايي که مبتلا بيماريهاي شايع نورولوژي مي باشند را داشته باشد يا بتواند با تشخيص به موقع، بيمار را به مراکز مجهزتر مناسب ارجاع دهد. و در نهايت بتواند اقدامات اوليه و حياتي مناسب را در شرايط اورژانس در بيماران بدحال مغز و اعصاب فراگرفته و به صورت عملي و با کيفيت بالا اجرا نمايد.

اهداف ويژه

دانشجويان در طي دوره بايد بتوانند از نظر تئوری، دروس تئوری مشخص شده در فهرست محتوی را فرا گیرند.

از نظر عملی با انجام مهارت های مشخص شده در فهرست محتوا آشنا شوند.

رسالت و اهداف آموزشی گروه جراحي مغز و اعصاب  (ویژه کار آموزان ):

مسئول آموزش گروه:

مسئول آموزشی گروه یکی ار اعضاء گروه است که با موافقت کلیه اعضاء گروه انتخاب می گردد و در حال حاضر دکتر فروغی پور می باشد.

محل اجرای آموزش:

محل اجرای فعالیت های آموزشی گروه مغز و اعصاب در بیمارستان قائم (عج) می باشد. این بخش شامل قسمت های زیر است.

الف- درمانگاه اورژانس اعصاب -  طبقه همکف

ب- بخش اورژانس اعصاب-  طبقه همکف

ج-بخش اعصاب واقع در طبقه دوم

و- درمانگاه مرکزی اعصاب واقع در قسمت درمانگاه های مرکزی

ه- سالن کنفرانس اعصاب واقع در طبقه منهای یک

ز- کتابخانه مستقل گروه مغز و اعصاب- طبقه منهای یک

ح- بخش الکتروآنسفالوگرافی- طبقه منهای یک

ط- بخش الکترومیوگرافی- طبقه منهای یک

معادل واحد درسی                       نظری معادل سه واحد                        عملی معادل سه واحد

  مدت دوره:                                 نظری به مدت یک ماه                       عملی به مدت یک ماه

واحد عملی و نظری در بخش اعصاب همزمان ارائه می گردد و از ساعت 12-8 فعالیتهای عملی و از ساعت 14-30/12  دروس نظری تدریس می گردد.

گروه هدف:

دانشجوی پزشکی که علوم پایه، فیزیوپاتولوژی را گذرانیده باشد و حداقل دو بخش اصلی داخلی و جراحی را گذرانیده باشد و دانشجوی سال پنجم باشد.

پیش نیاز:            

آموزش آناتومی بافت شناسی و فیزیولوژی و فیزیوپاتولوژی اعصاب- گذرانیدن دوره های بالینی داخلی و جراحی

ضوابط دوره:

مدت حضور یک ماه هر روز از ساعت 14-8 

حداکثر غیبت موجه (2) روز

کشیک ندارد                    

اهداف آموزشی:

کارآموز در طول دوره باید در سه حیطه دانش- مهارت و نگرش حداقل های لازم را کسب نماید.

الف- در حیطه دانش

کارآموز باید در مدت یک ماه دانش کافی در زمینه اپیدمیولوژی، سبب شناسی، بیماری زایی، آسیب شناسی، تظاهرات بالینی اصول تشخیصی و درمانی در زمینه بیماریهای شایع و اورژانسهای اعصاب را کسب نماید.

ب- در حیطه مهارت

کارآموز باید در پایان دوره تواناییهای لازم را در زمینه های زیر کسب نماید.

(a  گرفتن شرح حال از بیمار هوشیار

(b معاینه نورولوژیک بیمار هوشیار

(c معاینه بیمار در حال اغماء

(d لوکالیزه کردن محل عارضه بر اساس شرح حال و معاینه بالینی

(e شناخت یک سی تی اسکن نرمال- تشخیص خونریزی مغزی--- ایسکمی مغزی-هیدروسفالی هماتوم اپیدورال و ساب دورال و توده های فضاگیر مغزی

ج- حیطه نگرش

در حیطه نگرش کارآموز باید تواناییهای زیر را کسب نماید.

(a  نحوه برخورد با بیمار و همراهان بیمار از نظر اصول پزشکی- اصول اخلاقی و مسائل قانونی

(bتوانایی برقراری تعامل با سایر همکاران در حیطه پزشکی

(c توانایی برقراری ارتباط با مراجع قانونی و سازمانهای مرتبط با پزشکی

(dتوانایی آموزش به بیمار و خانواده وی

محتوای آموزشی

 حیطه دانش نظری

1-معاینه نورولوژیک در بیمار هوشیار و بیمار در حال اغماء

2-تعیین محل آسیب در اختلالات حرکتی، حسی، تعادلی، شناختی و تکلم

3-اغماء--- تعریف واژه ها، ارزیابی بالینی و فرابالینی،اصول تشخیصی و درمان مقدماتی

4-حوادث عروقی مغزی--- تقسیم بندی، آشنایی با عوامل خطرساز، خصوصیات بالینی،اقدامات تشخیصی، اصول پیشگیری و درمان مقدماتی

5-اختلالات تشنجی--- تقسیم بندی سبب شناسی، تشخیص های افتراقی، خصوصیات بالینی، اصول تشخیص و درمان

6-سردرد---آشنایی با علل سردرد، سردردهای اولیه و ثانویه،آشنایی با سردردهای شایع مثل میگرن، سردرد تنشی، سردرد کلاستر، اصول تشخیص و درمان

7-اختلالات حرکتی غیر ارادی----سمیولوژی، سب شناسی، آشنایی با اختلالات حرکتی شایع مثل تیک، کره،پارکینسون، دیستونی ها

8-اختلالات دمیلیزان---مولتیپل اسکلروزیس- علایم بالینی- اصول تشخیصی و درمانی

9-اختلالات شناختی و دمانس---- تعریف- سبب شناسی-شناخت دمانس های قابل درمان-آلزایمر-تشخیص های افتراقی

10- افزایش فشار داخل جمجمه- علایم بالینی-علل افزایش فشار داخل جمجمه-اهمیت افزایش فشار داخل جمجمه- اصول تشخیص درمان اولیه و ارجاع بیمار

11-بیماریهای عضلانی و صفحه محرکه--- طبقه بندی بیماریهای عضلانی علایم بالینی-آشنایی با برخی بیماریهای شایع تر مثل دیستروفی دوشن، دیستروفی میوتونیک و میوزیت ها----میاستنی گرا و (علایم بالینی، بیماریهای همراه، اصول تشخیص و درمان)

12- سرگیجه- سمیولوژی- تقسیم بندی- سبب شناسی- اصول تشخیص و تشخیص های افتراقی- درمان اولیه

13- نورپاتی ها- سمیولوژی تقسیم بندی- سبب شناسی- اصول تشخیصی و درمانی

14- بیماریهای نورون محرکه---- سیمیولوژی واتیوتوپی- اصول تشخیصی و درمانی

15- اختلالات خواب- آشنایی با روند خواب طبیعی- اثرات فیزیولوژیک خواب بر بدن انسان-اختللات شایع مثل پرخوابی- کم خوابی و آپنه خواب

16- کمردرد و درد گردن و درد اندام ها--- دردهای آرتروزیک،هرنیهای دیسکال و دردهای نوروپاتیک در اندام ها

17- عوارض نورولوژیک بیماریهای سیستمیک---- عوارض عصبی دیابت-سیروز کبدی واسکولیت ه و بیماری دیلسون

18- عفونت های سیستم عصبی مرکزی- علایم بالینی اصول تشخیص ابتلای سیستم عصبی به HTLV1-HIV و آنسفالیت ها و آبسه های مغزی

19- آشنایی با اقدامات فرابالینی در تشخیص بیماریهای اعصاب---- آشنایی مقدماتی و ضرورت کاربرد روشهای فرابالینی شامل نوار مغزی- نوار عصب و عضله-پتانسیل های فراخوانده- سی تی اسکن مغز و MRI

( B  آموزش در حیطه مهارت ها

در حیطه مهارت ها آموزشهای زیر ارائه خواهد شد:

( C  حیطه نگرشی: در حیطه نگرشی مطالب زیر طبق جدول ارائه خواهد شد.

روش آموزش

روش آموزش در گروه اعصاب به صورت زیر خواهد بود:

1-راند بالینی در بخش اعصاب و اورژانس اعصاب

2-آموزش سرپایی در درمانگاه اعصاب

3-سخنرانی در سالن کنفرانس اعصاب

4-بحث گروهی

5-آموزش بر مبنای مشکل بیمار------------P.B.L

6-آموزش با فیلم

7-آموزش عملی در مرکز مهارتهای بالینی-ته چشم-آناتومی-lp

منابع اصلی برای مطالعه

1- جزوات تهیه شده توسط کارآموزان

2- کتاب کینیکال نورولوژی امینوف

منابع بیشتر برای مطالعه---، بخش نورولوژی کتاب هاریسون

آزمون پایان دوره

در آخرین روز دوره امتحان کتبی و عملی از دانشجویان بعمل خواهد آمد.

1-امتحان کتبی بصورت چهل سوال توصیفی با جواب کوتاه خواهد بود.

2-آزمون عملی به روشهای زیر خواهد بود

الف- MINI-CEX : 60 درصد نمره امتحان عملی مربوط به این روش خواهد بود.

ب-آزمون مشاهده مستقیم DOPS: 40 درصد نمره عملی مربوط به این روش خواهد بود.

توضیح: موضوعات تدریس شده توسط اساتید هر ماه تغییر می کند.

کلاسهای نظری

کلاسهای نظری از شروع دوره از روزهای شنبه الی چهارشنبه به ترتیب اولویت نوشته شده در جدول از ساعت 12:30 الی 14 در سالن کنفرانس گروه اعصاب برگزار می گردد.

برنامه روزانه آموزش عملی کارآموزان

رسالت و اهداف آموزشی گروه مغز و اعصاب  (ویژه دستیاران ):

هدف کلی :

 تربیت نیروی متخصص و کارآمد با دانش و مهارت کافی جهت برآوردن نیازهای درمانی، آموزشی،پژوهشی و مدیریت سطوح مختلف نظام سلامت وابسته به بیماریهای مغز و اعصاب

اهداف ویژه :

لازم است دستياران در پايان دوره آموزشي تخصصي خود:

1. پشتوانه محكمي از اطلاعات پايه و باليني كسب كرده باشند و بتوانند آن را در طول اشتغال پزشكي خود در سطح مطلوب حفظ کرده و ارتقاء دهند.

2. در گرفتن شرح حال، انجام معاينات فيزيكي و تهيه خلاصه پرونده بيماران مهارت داشته باشند.

3. روش مناسب منطبق با اخلاق پزشكي را در معاينه بيماران فرا گرفته و بتوانند به كار گيرند.

4. بتوانند بررسي هاي تشخيصي لازم را درخواست و تفسير كنند.

5. مهارت هاي لازم را براي انجام اقدامات تشخيصي در حيطه بيماري هاي مغز و اعصاب كسب كرده باشند.

6. با آگاهي از امكانات درماني مختلف، بتوانند در مورد هر بيمار رويكرد درماني مناسب را انتخاب كنند.

7. با قضاوت باليني صحيح بتوانند خصوصيات فوق را در مورد هر يك بيمار به خوبي مورد استفاده قرار دهند.

8. قادر به برقراري ارتباط مناسب با بيماران، پزشكان، پيراپزشكان و كاركنان ديگر مراكز درماني در حيطه طبابت خود باشند.

9. تكامل شخصيتي لازم را جهت انجام وظايف خود پيدا كرده باشند.

10. حدود شغلي خود را بشناسند و بتوانند در موارد مشكوك با همكاران ديگر مشاوره كنند.

محتوای مطالب آموزشی :

محتوای مطالب آموزسی در جهت نیل به اهداف زیر در هر حیطه تنظیم شده است:

بيماري هاي مغز واعصاب بزرگسالان

اهداف شناختی:

مفاهیم مربوط به نوروآناتومي، نوروفيزيولوژي، نوروفارماكولوژي، نوروپاتولوژي، نوروايمونولوژي و ژنتيك را بتواند توضیح و تفسیر نماید.

اصول گرفتن شرح حال و انجام معاينه عصبي، را توضیح دهد.

پاتوفيزيولوژي بيماريهاي مغز واعصاب را توضیح وتفسیر نماید.

آزمايش هاي تشخيصي لازم در بيماريهاي مغز و اعصاب را یاد بگیرد و بتواند نتایج آزمایشات را بررسی و تفسیر نماید.

 بتواند بيماران مناسب براي بررسي هاي پژوهشي و قابل انتشار در نشريات علمي را تشخیص دهد.

آناتومي و فيزيولوژي مغز ونخاع از جمله نيمكره هاي مغزي؛ مخچه؛ طناب نخاعي؛ مسيرهاي عصبي مخچه،‌ساقه مغز و نخاع، عروق مغز و نخاع؛ اعصاب محيطي؛ و عضلات را توضیح و تفسیر نماید.

در مورد پاتوفيزيولوژي بيماري هاي مغز و اعصاب و علوم پايه مرتبط با آن بتواند توضیح دهد.

بهترين و منطقي ترين روش پيشگيري و درمان طبي كه موجب توقف، بهبود وبه تاخير انداختن پيشرفت علايم بيماري هاي عصبي مي شود را تشخیص دهد و اجرا كند.

قادربه شناسايي بيماراني كه براي انجام اقدامات تشخيصي و درماني نياز به بستري دارند باشد.

با استفاده از شرح حال و معاینه بیمار بتواند محل ضایعه را تشخیص دهد.

با استفاده از روش پيشگيري، طرح تشخيصي، تشخيص هاي افتراقي، طرح درماني، بتواند بیمار را درمان کند.

پاتوفيزيولوژي، تشخيص هاي افتراقي و درمان بيماري هاي مغز و اعصاب بزرگسالان را که شامل موارد زیر است را توضیح و تفسیر نماید:

اختلالات هشياري،‌شناختي، حافظه وتكلم؛

اختلالات اعصاب كرانيال؛

سندرم هاي ضعف عضلاني  و حسي؛

سرگيجه و عدم تعادل؛

حركت هاي غير طبيعي؛

اختلالات اتونوميك؛

اختلالات تكاملي و اختلالات ناشي از افزايش سن؛

سردرد، دردهاي صورت، ستون فقرات و اندام ها؛

تشنج و سنكوپ؛

اختلالات خواب؛

بيماري هاي ميلين زدا و دژنراتيو سيستم عصبي مركزي؛

بيماري هاي متابوليك و ارثي،

عوارض عصبي بيماري هاي داخلي و جراحي؛

عوارض عصبي حاملگي و زايمان؛

اختلالات توكسيك و تغذيه اي؛‌

بيماري هاي عروق مغز و نخاع؛

بيماري هاي عفوني دستگاه عصبي؛

تومورها و اختلالات پارانئوپلاستيك؛

عوارض عصبي تروماها؛

بيماريهاي اعصاب محيطي؛

بيماريهاي عضلاني؛‌

اهداف مهارتی:

بتواند مفاهیم مربوط به نوروآناتومي، نوروفيزيولوژي، نوروفارماكولوژي، نوروپاتولوژي، نوروايمونولوژي و ژنتيك را به صورت عملی در کار بالینی خود بکار بگیرد.

با استفاده از شرح حال بتواند معاینه عصبی کامل را انجام دهد.

بتواند (Lumbar Puncture) LPرا با حداقل خطر براي بيمار انجام دهد.

بتواند در اندام تحتاني نمونه برداري عصب هاي سورال و پرونئال سطحي را با حداقل خطر براي بيمار انجام دهد.

بتواند نمونه برداري عضلات اندام ها را با حداقل خطر براي بيمار انجام دهد.

بيماريهاي مغز  و اعصاب كودكان

اهداف شناختی:

پايه علمي و منطقي براي ارزيابي و درمان بيماريهاي مغز و اعصاب كودكان را بشناسد.

اختلالات و بيماريهاي مغز و اعصاب مهم و شايع كودكان را یاد بگیرد و توضیح دهد.

دستيار رشته بيماريهاي مغز واعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود دانش پايه در مورد اختلالات و بيماري هاي مغز و اعصاب كودكان را که شامل موارد زیر است را كسب كند:

 جنين شناسي و رشد مغز و نخاع

 پلاستي سيتي در سيستم عصبي مركزي

 رشد و نمو طبيعي نوزاد و كودك

- اصول ژنتيك

 اختلالات ميتوكندريال؛

 اختلالات كروموزمي؛

 اختلالات حركتي؛

فلج مغزي؛

 سندرم هاي همراه با عقب ماندگي ذهني؛

اختلالات يادگيري و رفتاري؛

اختلالات بينايي؛‌

اختلالات شنوايي؛

بيماريهاي متابوليك و ارثي؛

سندرم هاي عصبي – پوستي؛‌

سرطان هاي سيستم عصبي كودكان؛

اختلالات هورموني – عصبي؛

سردرد 

تشنج، آپي لپسي و سندرم هاي اپي لپتيك؛

اختلالات حمله اي غير صرعي؛

اختلالات خواب؛

اختلالات نخاعي؛

اختلالات سيستم عصبي آتونوم؛

عفونت هاي سيستم عصبي؛

اختلالات عروق مغزي؛

اختلالات ماهيچه اي- عروقي؛

بيماريهاي مغز و اعصاب نوزاد و شيرخوار.

اهداف مهارتی:

در انجام معاينه عصبي كودكان تجربه داشته باشد.

در موارد زیر باید مهارت کافی داشته باشد:

1-گرفتن شرح حال؛

2-معاينات عصبي؛

طرح تشخيص هاي افتراقي؛

4-برنامه ريزي براي بررسي و اداره كردن بيماري.

نوروفيزيولوژي باليني

اهداف شناختی:

اصول پايه الكترونيك مرتبط با الكتروفيزيولوژي را بشناسد.

اصول پايه نوروفيزيولوژي در كار باليني را بشناسد.

تراسه هاي طبيعي و غير طبيعي در ثبت الكتروفيزيولوژيك را تشخیص دهد وبداند.

روش صحيح به كارگيري ابزارهاي نوروفيزيولوژي باليني درتشخيص بيماري هاي مغز و اعصاب را توضیح و تفسیر نماید.

دستيار رشته بيماري هاي مغز واعصاب بايد بتواند در پايان دوره دستياري خود جنبه هاي زير را  در مورد نوروفيزيولوژي باليني توضیح دهد و آن ها را در بررسي هاي الكترودياگنوستيك مورد استفاده قرار دهد:

الف ) دستيار رشته بيماري هاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود اصول نوروفيزيولوژي و الكتروفيزيولوژي را به خصوص در موارد زير توضیح و تفسیر نماید:

 EEG طبيعي و غير طبيعي؛

EMG طبيعي و غير طبيعي؛

پتانسيل هاي فراخوانده طبيعي و غيرطبيعي.

الكتروفيزيولوژي خواب (پلي سومنوگرافي).

ب) دستيار رشته بيماريهاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود ابزارهايي مورد استفاده در نوروفيزيولوژي را بشناسد و به موارد زير را در مورد آن ها را توضیح و تفسیر نماید:

الكترونيك پايه؛

وسايل مورد استفاده؛

انواع الكترودها؛

دستگاه تحريك كننده؛

 اصول ايمني دستگاه ها.

پ-دستيار رشته بيماريهاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود اصول و تكنيك هاي ثبت را در موارد زیر بتواند توضیح دهد و تفسیر کند:

اصول ثبت: از جمله Near Field versus Far Field در پتانسيل هاي برانگيخته؛

تكنيك هاي ثبت: به خصوص مونتاژهاي الكتروانسفالوگرافي و پتانسيل هاي برانگيخته و تكنيك هاي مختلف بررسي سرعت هدايت عصبي.

ت) دستيار رشته بيماريهاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود قادر به انجام و تفسير EEG بوده و موارد زير را بتواند توضیح دهد:

تراسه هاي طبيعي؛

تغييرات وابسته به سن؛

فرايندهاي فعاليتي (هيپرونتيلاسيون، تحريك نوري)؛

تغييرات وابسته به وضعيت (بيداري، خواب آلودگي، خواب)؛

تراسه هاي EEG بي اهميت و كم اهميت؛

تراسه هاي غير طبيعي شامل:

غير اختصاصي

اختصاصي

صرعي شكل (Epileptiform)

تراسه هاي دوره­اي (Periodic Pattern)

تراسه­هاي كما

ارتيفكت­ها؛

يافته هاي EEG در بيماريهاي عصبي، سيستميك و مرگ مغزي؛

اصول و تفسير Brain Map (مناسب است قادر به انجام آن باشد).

ج)دستيار رشته بيماريهاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود اصول كلي در مورد پلي سومنوگرافي را توضیح دهد:

دستيار رشته بيماريهاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود قادر به انجام و تفسير EMG بوده، و داراي دانش و توانايي هاي ذكر شده در موارد زیر باشد:

خصوصيات فيزيولوژيك و پاتولوژيك عصب حسي و حركتي را توضیح دهد و قادر به بررسي اختلالات اتونوميك از طريق مطالعات الكتروفيزيولوژيك باشد.

قادر به انجام و تفسير مطالعات تحريك مكرر عصبي باشد.

پتانسيل هاي تاخيري شامل H- Reflex, Blink Reflex و F- Wave را توضیح وتفسیر نماید.

اصول و خصوصيات فيزيولوژيك و پاتولوژيك مراحل مختلف الكتروميوگرافي، که ‌شامل موارد زير است را توضیح دهد.

Insertional Activity

Spontaneous Activity

Motor unit action potential

Recruitment & Interference Pattern

1-تاثير عوامل مختلف مثل سن و درجه حرارت در نتايج حاصل از اين بررسي ها را توضیح دهد.

2-آزمايش هاي فعاليت هاي اتونوم را بداند.

5- دستيار رشته بيماريهاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود قادر به تفسير EMG بوده و دانش و توانایی های ذکر شده در موارد زیر را بداند:

خصوصيات فيزيولوژيك و پاتولوژيك عصب حسي و حركتي را بداند و قادر به بررسي اختلالات اتونوميك از طريق مطالعات الكتروفيزيولوژيك باشد.

قادر به انجام و تفسير مطالعات تحريك مكرر عصبي باشد.

پتانسيل هاي تاخيري شامل H- Reflex, Blink Reflex و F- Wave را توضیح دهد.

اصول و خصوصيات فيزيولوژيك و پاتولوژيك مراحل مختلف الكتروميوگرافي،‌شامل موارد زير را توضیح دهد.

Insertional Activity

Spontaneous Activity

Motor unit action potential

Recruitment & Interference Pattern

اصول و نحوه انجام مطالعات Single Fiber را بداند و بتواند يافته هاي آن را تفسير كند.

تاثير عوامل مختلف مثل سن و درجه حرارت در نتايج حاصل از اين بررسي ها را بداند.

آزمايش هاي فعاليت هاي اتونوم را توضیح دهد.

تاثير عوامل مختلف مثل سن و درجه حرارت در نتايج حاصل از اين بررسي ها را توضیح دهد.

دستيار رشته بيماري هاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود قادر به تفسير پتانسيل هاي برانگيخته بوده و به ويژه موارد زير را در مورد آن را توضیح دهد:

اصول Averaging؛

روش هاي ثبت؛

مونتاژها؛

پارامترها؛‌

نام گذاري امواج و پتانسيل هاي برانگيخته؛

منشأ احتمالي توليد امواج؛

يافته هاي وضعيت ها و بيماري ها مختلف؛

تغييرات وابسته به سن؛‌

مرگ مغزي.

تأثير مشكلات شنوايي، ضايعات ساقه مغز، و به خصوص بيماري هاي ميلين زدا را بر BAEP را توضیح دهد.

تأثير اختلالات مسير بينايي، لب پس سري، و به خصوص بيماريهاي ميلين زدا را بر VEP را توضیح دهد.

تاثير ضايعات ريشه ها، شبكه هاي عصبي محيطي، اعصاب محيطي، نخاع، ساقه مغز ونيمكره هاي مغزي، و بيماري دژنراتيو و ميلين زدا را بر SEP را توضیح دهد.

اصول و نحوه انجام مطالعات MEP را توضیح دهد.

دستيار رشته بيماري هاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود ثبت هاي اختصاصي شامل موارد زير را تفسير كند:

EEG درازمدت؛

EEG در حركت (Ambulatory)؛

ثبت داخل جمجمه اي (از طريق الكترودهاي عمقي)؛

ثبت EEG در ICU؛

بررسي الكتروفيزيولوژي حركات غير ارادي.

اهداف مهارتی:

دستيار رشته بيماريهاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود باید بتواند پلی سومنوگرافی را انجام دهد.

اصول و نحوه انجام مطالعات Single Fiber را توضیح دهد و بتواند يافته هاي آن را تفسير كند. همچنين مناسب است قادر به انجام آن باشد.

توانايي به كارگيري منطقي EMG/NCS و انجام آزمايش هاي اختصاصي در بيماريهاي مختلف را داشته باشد.

دستیار رشته مغز و اعصاب مناسب است قادر به انجام Single Fiber باشد.

توانايي به كارگيري منطقي EMG/NCS و انجام آزمايش هاي اختصاصي در بيماريهاي مختلف را داشته باشد.

دستيار رشته بيماري هاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود  قادر به انجام پتانسیل های برانگیخته باشد.

دستيار رشته بيماري هاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود ثبت هاي اختصاصي شامل موارد زير را انجام دهد:

EEG درازمدت؛

EEG در حركت (Ambulatory)؛

ثبت داخل جمجمه اي (از طريق الكترودهاي عمقي)؛

ثبت EEG در ICU؛

بررسي الكتروفيزيولوژي حركات غير ارادي.

بيماري هاي داخلي

اهداف شناختی:

علايم و عوارض داخلي بيماري هاي عصبي را توضیح دهد و با درمان و پيشگيري آنها آشنایی داشته باشد.

علايم و درمان عوارض عصبي بيماري هاي داخلي را توضیح دهد.

با فيزيولوژي و پاتوفيزيولوژي سندرم ها و بيماريهايي كه عوارض نورولوژيك قابل توجه دارند آشنایی داشته باشد.

توانايي برقراري ارتباط و مشاوره با پزشك متخصص داخلي يا پاسخگويي به مشاوره متخصصان داخلي در موارد مرتبط را داشته باشد.

با پاتوفيزيولوژي، علايم باليني، اقدامات آزمايشگاهي و فراباليني و راه هاي درماني بيماري هاي داخلي زير آشنا باشد:

-بيماري هاي غدد تيروئيد، آدرنال، پاراتيروئيد و هيپوفيز، ديابت و هموگليسمي، هيپرليپيدمي ها، بيماريهاي كلاژن واسكولر، آنمي ها، لوسمي ها، لنفوم و ديسكرازي هاي پلاسماسل، اختلالات هموستاز، بيماري هاي گوارشي با تظاهرات عصبي،‌عفونت هاي سيستم ادراري و نارسايي كليه، پنوموني ها به خصوص در اثر آسپيراسيون.

- با اختلالات آزمايشگاهي و پاراكلينيك درمورد بيماري هاي داخلي همراه - با علايم عصبي و تفسير آن ها آشنايي پيدا كند.

بتواند به عنوان عضوي از گروه درماني همراه با متخصصان داخلي به تشخيص بيماراني كه عوارض عصبي و داخلي توام دارند، بپردازد.

اهداف مهارتی:

بتواند بيماران داخلي را با مهارت كافي معاينه كند و موارد غيرطبيعي را تشخيص دهد.

بتواند بيمار را به عنوان يك مجموعه بررسي كند و در وي علايم نورولوژيك را با علايم بيماري هاي داخلي ارتباط دهد.

دستيار رشته بيماريهاي مغز واعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود:

بتواند به عنوان عضوي از گروه درماني همراه با متخصصان داخلي به درمان بيماراني كه عوارض عصبي و داخلي توام دارند، بپردازد.

بيماري هاي قلب و عروق

اهداف شناختی:

عوارض قلبي – عروقي بيماري هاي عصبي را توضیح دهد و با تشخيص، ‌درمان و پيشگيري آنها آشنایی داشته باشد.

عوارض عصبي بيماري هاي قلبي – عروقي،‌تشخيص و درمان آنها را توضیح دهد.

توانايي برقراري ارتباط و مشاوره بامتخصصان قلب وعروق يا پاسخگويي به مشاوره در موارد مرتبط را داشته باشد.

- دستيار رشته بيماري هاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود

با علايم باليني، پاتوفيزيولوژي، اقدامات آزمايشگاهي و درمان بيماري هاي قلبي – عروقي زير آشنا باشد: آريتمي هاي شايع قلبي، انفاركتوس ميوكارد، نارسايي قلبي، اختلالات دريچه اي قلب، بيماري هاي مادرزادي قلب، اندوكارديت،‌كارديوميوپاتي ها.

با اقدامات آزمايشگاهي و فراباليني در مورد بيماريهاي قلب و عروق، همراه با علايم عصبي، و تفسير آن ها آشنا باشد.

اقدامات تشخيصي، درمان و پيش گيري فشار خون بالا را توضیح دهد.

پاتوفيزيولوژي، ريسك فاكتورها و راه هاي پيشگيري از اتواسكلروز، و عوارض ايسكميك ناشي از آن را توضیح دهد.

پاتوفيزيولوژي، راه هاي پيش گيري، و اقدامات تشخيصي و درماني ترومبوز وريدهاي عمقي راتوضیح دهد.

بتواند به عنوان عضوي از گروه درماني همراه با متخصصان قلب و عروق به تشخيص بيماراني كه عوارض عصبي، و قلب و عروق توأم دارند، بپردازد

اهداف مهارتی:

دستيار رشته بيماري هاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود

بتواند معاينه قلب و عروق را با مهارت كافي در تمام بيماران انجام داده و موارد غير طبيعي را تشخيص دهد.

بتواند به عنوان عضوي از گروه درماني همراه با متخصصان قلب و عروق به درمان بيماراني كه عوارض عصبي، و قلب و عروق توأم دارند، بپردازد

بيماريهاي عفوني

 اهداف شناختی:

تشخيص، درمان و روش هاي پيشگيري بيماريهاي عفوني سيستم عصبي مركزي، محيطي و عضلات را توضیح دهد.

درمان عوارض عصبي بيماريهاي عفوني را توضیح دهد.

با درمان عوارض عفوني بيماريهاي عصبي آشنا باشد.

توانايي برقراري ارتباط و مشاوره با متخصصان بيماريهاي عفوني در بيماران مشترك يا پاسخگويي به مشاوره در موارد مرتبط را داشته باشد.

دستيار رشته بيماري هاي مغز و اعصاب بايد در پايان دوره دستياري خود

با علايم باليني، تشخيص بيماري هاي شايع عفوني و توزيع جغرافياي اين بيماري ها آشنايي داشته باشد.

با اساس معاينه باليني بيماري هاي عفوني سيستميك آشنايي داشته باشد.

با اقدامات فراباليني در تشخيص بيماريهاي عفوني همراه با علايم عصبي و تفسير آنها آشنايي داشته باشد.

با اصول كلي واكسيناسيون آشنايي داشته باشد.

بتواند به عنوان عضوي از گروه درماني همراه با ساير متخصصان به تشخيص بيماراني كه عوارض عصبي توأم دارند بپردازند.

اهداف مهارتی:

عوارض عصبي بيماريهاي عفوني را درمان کند.

توانايي درمان بيماري هاي عفوني مرتبط با سيستم عصبي را داشته باشد كه به خصوص بايد موارد زير را در برگيرد:

مننژيت هاي باكتريال، مننژيت هاي ويرال و قارچي، آبسه هاي مغزي، امپيم هاي ساب دورال و اپي دورال، انسفاليت ها، ترومبوفلبيت سينوس هاي وريدي، پوليوميليت، عفونت با رتروويروس ها، عفونت هاي آهسته ويروسي، پريون ها.

بتواند به عنوان عضوي از گروه درماني همراه با ساير متخصصان به درمان بيماراني كه عوارض عصبي توأم دارند بپردازند.

روان پزشكي

اهداف شناختی:

دانش لازم در مورد ارزيابي و درمان بيماري هاي رواني به ويژه بيماري هاي شايع روان پزشكي مرتبط با بيماريهاي مغز و اعصاب را داشته باشد.

با اصول طبقه بندي و تشخيص بيماريهاي رواني آشنا باشد.

پايه علمي سايكوفيزيولوژي، سايكوپاتولوژي و سايكوفارماكولوژي در تشخيص و درمان بيماري هاي رواني را بشناسد وتوضیح دهد.

توانايي برقراري ارتباط و مشاوره با متخصصان روان پزشكي يا پاسخگويي به مشاوره در موارد مرتبط را داشته باشد.

تكامل (Development) و اختلالات رواني دوران كودكي و كهن سالي را توضیح دهد.

سايكوپاتولوژي و معيارهاي تشخيصي را توضیح دهد.

درك صحيحي از رابطه پزشك و بيمار در بيماري هاي رواني داشته باشد.

درك صحيحي از رابطه پزشك و بيمار در بيماري هاي رواني داشته باشد.

تغييرات رفتاري و شخصيتي ناشي از تغييرات ساختماني (ارگانيك) را ياد بگيرد.

عوارض و درمان اعتياد، الكلسيم و سوء مصرف داروهاي روان گردان را بداند و توضیح دهد.

اختلالات حافظه در بيماريهاي روان پزشكي را توضیح دهد.

علايم رواني بيماري هاي داخلي را توضیح دهد.

با اقدامات تشخيصي شايع در روانپزشكي آشنا باشد.

سايكوفارماكولوژي را توضیح دهد وبا شيوه هاي درماني غير دارويي آشنا باشد.

با شايع ترين اختلالات روان پزشكي و روش مناسب ارزيابي، تشخيص، درمان و پيش بيني پيامد آنها (Outcome Prediction) آشنا باشد.

بتواند به عنوان عضوي از گروه درماني، همراه با متخصصان روان پزشكي، به تشخيص و درمان بيماراني كه عوارض عصبي و رواني همراه دارند، بپردازد.

نوروراديولوژي

اهداف شناختی:

با روش و اصول انواع تصويرنگاري تهاجمي و غير تهاجمي مانند X- ray اولتراسوند و داپلر عروق كاروتيد، سي تي اسكن، MRA MRI، آنژيوگرافي، ميلوگرافي و غيره آشنا باشد.

انديكاسيون و زمان انجام هر كدام از مطالعات تصويرنگاري و موارد كنتراانديكاسيون و محدوديت آن ها را بداند و توضیح دهد.

سود و زيان (Cost- Effectivness) روش هاي نوروراديولوژيك را بفهمد و توضیح دهد.

يافته هاي انواع مطالعات تصويرنگاري مرتبط با سيستم عصبي با توجه به يافته هاي باليني بيمار را بخواند وتطبیق دهد.

عوارض نورولوژيك ناشي از اقدامات تصويرنگاري تهاجمي را توضیح دهد.

با اصول فيزيكي انواع تكنيك هاي تصويرنگاري آشنا باشد.

بتواند انواع تكنيك هاي تصويرنگاري را به طور منطقي درخواست نمايد.

بتواند راديوگرافي هاي ساده جمجمه و ستون فقرات را پس از خواندن در رابطه با بيمار تفسير كند.

بتواند سي تي اسكن مغزي و ستون فقرات را با و بدون تزريق ماده حاجب بخواند و با توجه به يافته هاي باليني در بيمار تفسير كند.

بتواند MRI مغز، ستون فقرات و نخاع شوكي را بدون تزريق گادولينيم و با تزريق گادولينيم بخواند و با توجه به يافته هاي باليني در بيمار تفسير كند.

بتواند آنژيوگرام را بخواند و با توجه به يافته هاي باليني در بيمار تفسير كند.

بتواند ميلوگرام را بخواند و با توجه به يافته هاي باليني در بيمار تفسير كند.

بتواند اولتراسوند و داپلر و داپلكس عروق گردني را بخواند و آن را تفسير كند.

بتواند داپلر ترانس كرانيال را بخواند و تفسير كند.

با پت اسكن، اسپكت اسكن و مگنتوانسفالوگرام و ساير بررسي هاي هسته اي آشنا باشد.

اهداف مهارتی:

مناسب است قادر به انجام اولتراسوند و داپلر و داپلكس عروق گردني باشد.

مناسب است قادر به انجام داپلر ترانس كرانيال باشد.

جراحي مغز و اعصاب

اهداف شناختی:

بتواند مداواي طبي موارد اورژانس و غير اورژانس جراحي اعصاب را از هم تشخیص دهد.

توانايي تشخيص و معرفي نمودن بيماراني كه نياز به اقدام جراحي دارند به مركز جراحي اعصاب مناسب را داشته باشند.

بتواند با جراح اعصاب درتيم پزشكي همکاری متقابل داشته باشد.

قادر به تشخيص تومورهاي مغزي و نخاعي (كودكان و بزرگسالان، اوليه و ثانويه) بوده و انديكاسيون درمان جراحي آن ها را توضیح دهد.

توانايي تشخيص، مراقبت، ارايه طرح درماني طبي براي بيماران اورژانس و غير اورژانس داشته باشد.

با نحوه مراقبت بعد از جراحي هاي مغز و اعصاب آشنا باشد.

باتشخيص عوارض جراحي مثل عفونت زخم، مننژيت، اختلالات آب و الكتروليت ها (به خصوص Diabetes Insipidus وSyndrome of Inappropriate ADH Secretion) و درمان آنها آشنا باشد

مراقبت هاي ويژه

اهداف شناختی:

نحوه احیای  بیمار را توضیح دهد.

روش هاي رسيدگي اورژانس به بيماران مغز و اعصاب را توضیح دهد.

بيماريهاي عصبي كه ممكن است احتياج به ICU پيدا كند را بداند و توضیح دهد.

درمان و عوارض بيماري هاي عصبي در ICU را توضیح دهد.

اقدامات توان بخش درICU  را توضیح دهد.

درمان بيماران ترومايي در ICU را توضیح دهد.

نحوه اداره كردن بيماران اغمايي را توضیح دهد.

قادر به تشخيص بيماري هاي نورولوژيك كه ممكن است نياز به ICU پيدا كنند مثل صرع پايدار، افزايش حاد و شديد فشار داخل جمجمه، نارسايي حاد تنفسي (مياستني گراويس، سندرم گيلن باره، نوروپاتي حاد و مسموميت ها) ميليت حاد گردني، ضربه هاي مغزي و غيره باشد.

قادربه تشخيص بيماري هاي نورولوژيك كه ممكن است نياز به ICU پيدا كنند مثل صرع پايدار، افزايش حاد و شديد فشار داخل جمجمه، نارسايي حاد تنفسي (مياستني گراويس، سندرم گيلن باره، نوروپاتي حاد و مسموميت ها) ميليت حاد گردني، ضربه هاي مغزي و غيره باشد.

مراحل مختلف احياي مبتلايان به توقف قلبي را توضیح دهید.

 مراحل گذاشتن لوله تراشه را توضیح دهد.

با كاركرد ونتيلاتور آشنا باشد و موارد استفاده آن را توضیح دهد.

عوارض تغذيه وريدي و درمان آن ها را توضیح دهد.

موارد انجام لوله معده را توضیح دهد.

با تغذيه از طريق گاستروستومي و موارد كاربرد آن آشنا باشد.

اختلالات آب والكتروليت ها، اسيد و باز،‌علايم و درمان آن ها را توضیح دهد.

عوارض بستري درازمدت در ICU، نحوه پيش گيري و درمان آنها را توضیح دهد.

بتواند مرگ مغزي را در بيماران تشخيص دهد.

روش مونيتورينگ افزايش فشار داخل جمجمه را توضیح دهد.

اقدامات لازم در مورد بيمار اغمايي را توضیح دهد.

اهداف مهارتی:

توانایی احیای بیمار را داشته باشد.

بتواند بیمار اغمایی را  به درستی درمان و اداره کند.

مراحل مختلف احياي مبتلايان به توقف قلبي را انجام دهد.

قادربه گذاشتن لوله معده باشد.

مهارت كامل در درمان كريز مياستنيك، نارسايي تنفسي در گيلن باره، ديستروفي ها و مسموميت ها را داشته باشد.

قادر به انجام اقدامات لازم در مورد بيمار اغمايي باشد.

نوروپاتولوژي

‌

اهداف شناختی:

دانش كافي درزمينه آناتومي و آسيب شناسي باليني و تشريحي مورد نياز جهت متخصص مغز واعصاب را کسب کند.
 

با تغييرات ميكروسكوپي و ماكروسكوپي بافت هاي عصبي آَََشنا باشد.

با سير زماني و تغييرات آسيب شناسي بيماري هاي عصبي آشنا باشد.

با روشهاي آسيب شناسي ميكروسكوپي و ماكروسكوپي آشنا باشد.

توانايي تطبيق تغييرات كلينيكي و يافته هاي بعد از مرگ ((Post Mortem را داشته باشد.

آسيب شناسي بيماري هايي كه در اهداف آموزشي بيماري هاي مغز و اعصاب بزرگسالان و كودكان ذكر شده را توضیح دهد.

با رنگ آميزي هاي مختلف به كار رفته در بافت عصبي و عضلاني آشنا باشد.

اطلاعات كالبد شناسي لازم را براي تفسير نمونه هاي آسيب شناسي داشته باشد.

با روش هاي مختلف تشخيص بافت هاي عصبي آشنا باشد.

با نشانگرهاي ژنتيكي و تومورال آشنايي داشته باشد.

با تغييرات سلولي و شيميايي سرم و مايع مغزي – نخاعي و تفسير آنها آشنايي داشته باشد.

توانايي درك گزارش هاي آزمايشگاهي و مورفولوژيك در بررسي ميكروسكوپي و ماكروسكوپي نمونه هاي آزمايشگاهي و تطبيق آنها با وضعيت باليني بيماران را داشته باشد.

توان بخشي:

اهداف شناختی:

پايه علمي  منطقي توان بخش در بيماري هاي مغز و اعصاب را بشناسد.

با روش ها و اقدامات درماني اوليه متداول، با همكاري متخصصان رشته هاي مختلف براي توان بخشي بيماريهاي مغز و اعصاب آشنا باشد.

بينش لازم نسبت به نقش متخصص بيماري هاي مغز و اعصاب به عنوان يكي از اركان توان بخشي در بيماري هاي مغز واعصاب را داشته باشد.

دانش پايه اي درمورد شيوه هاي متداول و جديد جهت تسريع بهبود انواع اختلالات نورولوژيك (مانند اختلالات حركتي، شناختي و ادراكي) را کسب کند.

درك روشن اختلالات عصبي كه منجر به توانايي (Disability) و معلوليت (Handicap) مي شود و نيز اصول رويكردها و اقدامات درماني كه به طور خاص در جهت يكي از اين جنبه هاي توان بخشي نورولوژيك هستند.

نوروآناتومي، نوروفيزيولوژي، نوروفارماكولوژي مرتبط با بهبودي وتوان بخشي را توضیح دهد.

سيستم هاي نوروترانسميتر درگير با پديده هاي دخيل در بهبود نورولوژيك را توضیح دهد.

فرآيندهاي آسيب و بهبود در بيماريهاي مغز واعصاب را توضیح دهد.

روش هايي كه موجب تسريع بهبود نورولوژيك مي شوند را توضیح دهند.

روند توان بخشي نورولوژيك وشيوه هاي مراقبت از بيمار را توضیح دهد.

اثر ناتواني عصبي روي بيمار،‌ خانواده او، جامعه و نيز اثر آن بر سيستم بهداشتي را به خوبي درك كند.

فرصت هاي موجود براي تسريع در بهبود ناتواني ها، استقلال كاركردي و پيوستن دوباره بيمار نورولوژيك به جامعه را بشناسد.

قادر به انتخاب روش مناسب توان بخشي براي بيماران مغز و اعصاب باشد و كاربرد انواع بريس ها و وسايل كمك حركتي براي انجام كارهاي روزمره در بيماران مغز واعصاب را توضیح دهد.

جديدترين انتشارات درمورد بهبودبخشي در بيماري هاي مغز واعصاب و روش هاي تكميلي توان بخشي آشنا باشد.

اهداف مهارتی:

مهارت و تجربه لازم براي كار گروهي در زمينه توان بخشي بيماري هاي مغز و اعصاب با همكاري متخصصان رشته هاي مختلف، وسرپرستي گروه مسئول آن را داشته باشد.

نوروافتالمولوژي

اهداف شناختی:

اطلاعات باليني درباره اختلالات مربوط به نوروافتالمولوژي را کسب کند.

استفاده منطقي از تست هاي فراباليني را داشته باشد.

توانايي انجام درمان مناسب، و تشخيص مواردي كه نياز به ارجاع دارند را داشته باشد.

توانايي تطبيق يافته هاي كلينيكي نوروافتالمولوژي با سندرم هاي عصبي را داشته باشد.

توانايي برقراري ارتباط و مشاوره با پزشك متخصص چشم پزشكي يا پاسخ گويي به مشاوره متخصصان اين رشته در موارد مرتبط را داشته باشد.

آناتومي و توپوگرافي دستگاه بينايي، شامل موراد زیر را توضیح دهد. را بداند:‌

سيستم آوران بينايي؛

مسيرهاي هسته اي و بين هسته اي؛

اعصاب جمجمه اي مسؤول در سيستم هاي بينايي آوران و وابران (اعصاب 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8)

عصب دهي مردمك و پلك.

ارتباطات آناتوميك اختلالات زير را توضیح دهد:‌

نقايص ميدان بينايي؛

آگنوزي و ساير اختلالات شناختي بينايي؛

موارد غير طبيعي حدت بينايي و ديدِ رنگي؛

اختلالات حركتي چشم؛

اختلالات مردمك و پلك

قادر به انتخاب صحيح و تفسير باليني نتايج آزمايشهاي پاراكلينيكي زير باشد:‌

پري متري استاتيك و كينتيك؛

الكتروفيزيولوژي (ERG, VEP و EOG)؛

فلوئوروسين آنژيوگرافي

بتواند به عنوان عضوي از گروهِ درماني به همراه متخصصان چشم پزشكي به تشخيص بيماراني كه عوارض نوروافتالمولوژيك دارند بپردازد.

ارتباطات آناتوموفيزيولوژيك و پاتوفيزيولوژي سيستم دهليزي – حلزوني و سيستم عصبي را توضیح دهد.

اهداف مهارتی:

در انجام معاينه موارد زير توانايي لازم را كسب كرده باشد:

سيستم حسي بينايي (ته چشم، ميدان بينايي، حدت بينايي، ديدِ رنگي، كنتراست و ديد سه بعدي)؛

مردمك و پلك؛

حركات چشمي و هماهنگي آن ها؛

نيستاگموس ها؛

بتواند به عنوان عضوي از گروهِ درماني به همراه متخصصان چشم پزشكي به تشخيص و درمان بيماراني كه عوارض نوروافتالمولوژيك دارند بپردازد.

نورواتولوژي

اهداف شناختی:

با انواع اقدامات فراباليني براي تشخيص اختلالات شنوايي هدايتي وعصبي آشنا باشد.

عوارض عصبي بيماري هاي سيستم حلزوني – دهليزي را تو ضیح دهد.

توانايي برقراري ارتباط و مشاوره با پزشك متخصص گوش و حلق وبيني يا پاسخ گويي به مشاوره متخصصان اين رشته در موارد مرتبط را داشته باشد.

توانايي برخورد باليني صحيح، تفكيك موارد محيطي و مركزي، طرح تشخيص هاي افتراقي وانتخاب راههاي فراباليني براي تشخيص و درمان بيمارمبتلا به سرگيجه، كاهش شنوايي، و وزوز گوش را داشته باشد.

روش هاي معاينه در سرگيجه هاي محيطي و مركزي؛ و تشخيص هاي افتراقي آن ها به خصوص بيماري منير، سرگيجه هاي وضعيتي، لابيرنتيت ها، نوريت هاي وستيبولر و تومورهاي زاويه پلي – مخچه اي را توضیح دهد.

داروهاي ضد سرگيجه و مكانيسم اثرآن ها را بداند.

پاتوفيزيولوژي، علايم باليني،‌اقدامات فراباليني، تشخيص و درمان بيماري هاي وستيبولر محيطي منجر به سرگيجه را توضیح دهد.

بتواند به عنوان عضوي از گروه درماني به همراه متخصصان گوش و حلق و بيني به تشخيص بيماراني كه عوارض نورواتولوژيك دارند بپردازند.

آموزش عملی :

آموزش عملی به گونه ای است که در طول دوره دستیار:

روش شرح حال گرفتن از بیماران را فراگیرد.

روش معاینه سیستم عصبی را فراگیرد.

بررسی و آنالیز یافته های بالینی را  فراگیرد.

نحوه انجام انتوباسیون سریع را  فراگیرد.

نحوه انجام بذل مایع نخاع را  فراگیرد.

نحوه انجام احیای قلبی-عروقی پیشرفته را  فراگیرد.

اصول مراقبت از بیمار بدحال را فرا گیرد.

نحوه انجام صحیح بیوپسی عصب را فراگیرد.

نحوه انجام صحیح بیوپسی عضله را فراگیرد.

نحوه انجام و تفسیر نوار مغزی را فرا گیرد.

نحوه انجام و تفسیر تستهای الکترودیاگنوستیک را فرا گیرد.

نحوه انجام و تفسیر آزمونهای نروسونولوژیک را فرا گیرد.

نحوه تفسیر کلیشه های رادیوگرافی ساده را فرا گیرد.

نحوه تفسیر کلیشه های CT اسکن مربوط به سیستم اعصاب را فرا گیرد.

نحوه تفسیر کلیشه های MRI ، MRA و MRV مربوط به سیستم اعصاب را فرا گیرد.

16-         نحوه تفسیر کلیشه های آنژیوگرافی مربوط به سیستم اعصاب را فرا گیرد.

روش تدریس:

در مورد مباحث تئوری قسمت عمده تدریس با استفاده از روشهای نوین تدریس همچون PBL و ... می باشد.

آموزش در فیلد همچون آموزش در درمانگاه، آموزش بر بالین بیمار نیز سهم قابل توجهی را به خود اختصاص می دهد.

سخنرانی در کلاس

مواد آموزشی :

استفاده از مواد کمک آموزشی شامل :

اسلاید

پروژکتور

OVER HEAD

استفاده از  SKILL LAB 

استفاده از فیلم های آموزشی

پوستر های آموزشی

نرم افزارهای آموزشی

وظائف و تکالیف دانشجویان در این دوره :

دستیاران باید از ساعت 8 صبح الی 16 برنامه های آموزشی (همچون گزارش صبحگاهی، راندهای آموزشی، ژورنال کلاب، سخنرانیها و ...) – درمانگاههای آموزشی – بخش اورژانس و بخش حضور فعال داشته باشند .

تعداد کشیک موظف متوسط 10 شب در ماه می باشد.

دستیاران موظفند به موازات کسب تجربه و پیشرفت در دوره آموزشی، مسوولیت بیشتری در مورد مراقبت از بیماران و ارائه خدمات پزشکی بر عهده گیرند.

دستیاران سال چهارم باید مسوولیت برگزاری راندهای دستیاری، ژورنال کلاب و جلسات ماهیانه مرگ و میر را بر عهده بگیرند.

دستیاران باید در آموزش دانشجویان پزشکی و سایر دستیاران شرکت داشته باشند.

لازم است هر یک از دستیاران در طول دوره دستیاری نسبت به اجرای یک پروژه تحقیقاتی به عنوان پایان نامه دوره تخصصی تحت نظر اعضای هیات علمی اقدام نمایند.

دستیاران جهت ارتقا و دریافت گواهینامه و/یا دانشنامه تخصصی ملزم به شرکت در آزمون مربوطه می باشند.

 ضروری است دستیاران در سال اول دوره تحصیلی دوره های آموزشی-پژوهشی ارائه شده توسط دانشکده پزشکی برای دستیاران را بگذرانند.

لازم است دستیاران در فعالیتهای پژوهشی گروه، شرکت فعال داشته باشند.

دستیاران ملزم به تکمیل LOG BOOK فعالیتهای خود و تحویل آن به گروه در تاریخهای مقرر می باشند.

ارزشیابی :

ارزشیابی دستیاران به صورت ارزیابی مستمر در طول دوره بر اساس LOG BOOK و نظر اساتید و در چند نوبت در سال توسط آزمونهای کتبی MCQ و روشهای جدید ارزشیابی همچون MINI-CEX ، MMP ، OSCE و ...خواهد بود و به شرط قبولی در آزمونهای درون بخشی فوق، دستیاران به آزمون ارتقا سالیانه یا آزمون گواهینامه/دانشنامه معرفی خواهند شد.

درصد نمرات اختصاص یافته به هر آزمون به شرح ذیل می باشد:

الف: لاگ بوک:30 نمره از نمره نهائی ارتقاء سالانه

ب:نظر اساتید درمورد فعالیت اخلاقی و حرفه ای دستیاران 30 درصد(21) نمره از نمره ارتقاء نهائی

ج:مجموع ارزشیابی درون گروهی شامل آزمون های MINI-CEX ، MMP ، OSCE و ... خواهد بود.{(الف+ب)_150}

د:نمره کتبی ارتقاء سالیانه 5/3 باقیمانده {(الف+ب)_150}

گروه مغز و اعصاب ، تهدیدها ، فرصت ها و عوامل تقویت کننده :

با توجه به ارزیابی انجام شده و نظر خواهی از اساتید محترم گروه و همچنین دستیاران محترم ، نکات زیر به عنوان موارد تقویت کننده گروه در جهت رسیدن به اهداف آموزشی ، پژوهشی و درمانی مطرح است .

1- افزایش تعداد اعضاء هیئت علمی به بیش از  10 نفر ، در حال حاضر یک نفر از همکاران جدید در حال گذراندن مراحل پذیرش و استخدام هستند و اضافه شدن ایشان به جمع گروه ، توان آموزشی ، درمانی و پژوهشی گروه را بالا می برد و همکاری مسئولان محترم دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این مورد  می تواند بسیار موثر باشد .

2- اعزام اعضاء هیئت علمی جهت گذراندن دوره های تکمیلی و فلوشیپ در زمینه های مختلف از جمله :  صرع ، اختلالات حرکتی ، نورو اینترواسیون، الکترودیگنوستیک و بیماری های نوروواسکولار نتایج ارزشمندی در ارتقاء توان گروه  و بهبود کیفیت ارائه خدمات به بیماران، خواهد داشت ، در این زمینه نیز همکاری مسئولان محترم دانشگاه علوم پزشکی مشهد و وزارت محترم بهداشت درمان و آموزش پزشکی لازم و مفید خواهد بود .

4- اختصاص یک بخش کامل دارای 40 تخت به گروه ، جهت بستری بیماران و انجام بررسیهای تکمیلی که گاهی زمان بر نیز می باشند ، گام بسیار موثری در نیل به اهداف آموزشی و درمانی می باشد . در این زمینه همکاری مسئولان محترم بیمارستان و دانشگاه علوم پزشکی مشهد لازم است .

5- راه اندازی بخشهای اورژانس اعصاب در سایر بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی مشهد ( که زیر نظر اعضاء هیئت علمی گروه و توسط متخصصین درمانی و طرحی اداره می شود ) و یا سازمان تامین اجتماعی ، می تواند گام مهمی در جهت پذیرش بیماران اورژانسی مغز و اعصاب بوده و در امر ساماندهی این مشکل بزرگ درمانی و اورژانسی سطح مشهد ( استان خراسان رضوی ) و استانهای مجاور مفید باشد

6- راه اندازی درمانگاه و بخشهای فوق تخصصی در زمینه بیماری های مختلف مغز و اعصاب ، در دراز مدت پاسخگوی نیاز های آموزشی ، درمانی و پژوهشی گروه خواهد بود و نقش بسیار مهمی در ارتقاء فعالیت های گروه دارد .

LESSON PIAN

بخش پزشکی فیزیکی و توانبخشی و الکترومیوگرافی

دانشکده پزشکی – دانشگاه علوم پزشکی شیراز

نام درس : فیزیوپاتولوژی پزشکی فیزیکی و توانبخشی

تعداد واحد : 11 ساعت

مقطع : فیزیوپاتولوژی ( در حال حاضر در زمان اینترنی در دوره یک ماهه بخش برگزار می گردد )

پیش نیاز : علوم پایه ( بخصوص آناتومی و فیزیولوژی ) ، فیزیوپاتولوژی بیماریهای داخلی و جراحی

( بخصوص روماتولوژی ، داخلی اعصاب ، ارتوپدی ، جراحی اعصاب و روان پزشکی )

مسئول اجرای برنامه : بخش پزشکی فیزیکی و توانبخشی

نحوه برگزاری : سخنرانی یا لکچر ( به صورت نظری ) به بهره گیری از وسایل کمک آموزشی سمعی و بصری

هدف کلی از اجرای این درس : آشنائی دانشجویان و افزایش آگاهی ایشان نسبت به بیماریهای شایع و درمان ها و روش های موجود در پزشکی فیزیکی و توانبخشی است .

اهداف میانی :

1- آشنائی با مدالیتی های فیزیکی ( وسائل درمانی ، فیزیکی )

2- آشنائی با اصول اولیه و انواع ورزش درمانی

3- آشنائی کلی با توانبخشی در بیماریهای جراحی

4- آشنایی کلی با توانبخشی در بیماریهای داخلی

5- آشنائی با بیماریهای شایع نروماسکولار ( عصبی ، عضلانی )

6- آشنائی اولیه با الکترودیاگنوز و کاربرد آن

7- آشنائی اولیه اصول ORTHOSIS  و تجویز آن

8- آشنائی اولیه با اصول اندامهای مصنوعی و مراقبت های قطع اندام

9- آشنائی با اصول اولیه توانبخشی در ضایعات نخاعی ( به عنوان نمونه ای از بیماریهای معلولیت زا )

10- بیماری ها و ناراحتی های دستگاه استخوانی ماهیچه ای اندام ها

11- اصول توانبخشی در بیماریهای روماتیسمی

به منظور اثر بخشی بهتر آموزش های فوق و نیز ایجاد سوال و انگیزه در دانشجویان سعی شود سخنرانی ها با ایجاد سوال در ذهن دانشجو و حتی مخاطب قرار دادن یکی از آنها و سپس شرح و بسط پاسخ به سوالات برقرار شود و در ضمن به دانشجو فرصت داده شود که  سوالات خودش را در زمینه سخنرانی مربوط پرسش نماید و جواب دریافت کند .

امکانات آموزشی :

1- سالن کنفرانس ( با توجه به متغیر بودن تعداد دانشجویان هر ماه بین 10 تا 30 دانشجو لازم است سالن از فضای کافی برخوردار باشد )

2- وسایل کمک آموزشی از قبیل تخته سیاه ، گچ یا وایت بورد و ماژیک

اسلاید پروژکتور – اوپک – اورهد – ویدئو پروژکتور – و رایانه با برنامه های مناسب از قبیل پاور پوینت و WORD

منابع درسی :

1- کتاب پزشکی فیزیکی و توانبخشی تالیف آقای دکتر محمد جواد هادیان فرد

 2- فصل های مربوط به کنفرانسهای ارائه شده از کتاب برادوم

نحوه ارزیابی :

از هر کنفرانس تعداد 3 تا 5 سوال تهیه شده و در امتحان کتبی که معمولا به صورت چهار جوابی خواهد بود و در آخر هر ماه برگزار می گردد استفاده می شود

مقررات آموزشی :

به ازا ، هر جلسه غیبت در کنفرانس نیم نمره از ارزشیابی نظری دانشجو کسر می گردد در صورتی که دانشجوئی نیمی از کلاسها را غیبت داشته باشد از شرکت در امتحان کتبی آخر ماه محروم می گردد . حضور بعد از ربع ساعت از شروع کلاس به منزله غیبت در آن جلسه در نظر گرفته می شود . حداقل نمره کتبی لازم جهت گذراندن بخش نمره 10 از 20 می باشد .

درس اول :

نام درس : مدالیتی های فیزیکی

اهداف کلی :

- گرما ( حرارت ) درمانی

الف – گرمای سطحی

ب- گرمای عمقی

- انواع گرمای سطحی :

الف – CONVERTION

ب- CONDUCTION

ج- CONVECTION